Okwekuba mu mutima

Obubonero bw’okwekuba mu mutima bwe buliwa?

Okwekuba mu mutima kusobola okuleeta obubonero obutali bumu, naye ebimu ku bisinga okwetegerezebwa mulimu:

• Obulumi mu kifuba oba obuzito obw’amaanyi

• Obulumi obusobola okusaasaana okutuuka mu mukono ogwa kkono, ensingo, olubuto, oba omugongo

• Okukaluubirirwa mu kussa omukka

• Okuwulira enkonge oba okusesema

• Okutuuyana ennyo

• Okuwulira nga ogenda okuzzirika

Kikulu nnyo okumanya nti obubonero buno busobola okweyoleka mu ngeri ez’enjawulo mu bantu ab’enjawulo, era abakazi basobola okuba n’obubonero obutali bwa bulijjo okusinga abasajja.

Nsonga ki ezireeta okwekuba mu mutima?

Waliwo ensonga nnyingi ezisobola okuviirako okwekuba mu mutima, nga mulimu:

• Okunywa sigala

• Obukiika obw’amaanyi

• Obuteetaba mu nkola z’okuzannya

• Endya etali nnungi

• Obunene obw’omubiri

• Obulwadde bw’omusaayi ogw’amaanyi

• Obulwadde bwa sukaali

• Obuzibu mu ngeri y’omusaayi gy’etambula mu mubiri

• Emyaka egy’obukulu

• Ebyafaayo by’obulwadde mu maka

Okumanya ensonga zino kisobola okuyamba mu kuziyiza n’okufuna obujjanjabi obw’amangu bwe kiba kyetaagisa.

Okwekuba mu mutima kuziyizibwa kutya?

Waliwo amakubo agayinza okukozesebwa okukendeza ku bubenje bw’okwekuba mu mutima:

• Okuleka okunywa sigala

• Okulya emmere ennungi erimu ebibala, enva endiirwa, n’amafuta amalungi

• Okwetaba mu nkola z’okuzannya buli lunaku

• Okukuuma obuzito bw’omubiri obulungi

• Okukebereza omusaayi ogw’amaanyi n’obulwadde bwa sukaali

• Okukendeza ku bunkenke

• Okunywa omululu mu bupimo obusaanidde

Okukola enkyukakyuka zino mu nneeyisa ya bulijjo kisobola okuyamba nnyo mu kukuuma obulamu bw’omutima.

Okwekuba mu mutima kujjanjabibwa kutya?

Okujjanjaba okwekuba mu mutima kwesigamiziddwa ku bwangu bw’okufuna obujjanjabi n’obukulu bw’ekizibu. Ebimu ku by’okukola mulimu:

• Okuwa omulwadde aspirin bw’aba takyalina buzibu na ddagala lino

• Okuwa omulwadde oxygen okuyamba mu kussa omukka

• Okukozesa eddagala ery’okukendeza ku bulumi

• Okukola okulongoosa okutwala omusaayi mu misuwa gy’omutima

• Okukola okulongoosa okuggulawo emisuwa gy’omutima

Okufuna obujjanjabi amangu ddala kikulu nnyo mu kukendeza ku kuzikirira kw’omutima n’okuyamba mu kuwona.

Okuwona oluvannyuma lw’okwekuba mu mutima

Oluvannyuma lw’okwekuba mu mutima, omulwadde ayinza okwetaaga okukola enkyukakyuka nnyingi mu nneeyisa ye ey’obulamu:

• Okugoberera ebiragiro by’omusawo mu bwesimbu

• Okukola enkyukakyuka mu ndya

• Okutandika enkola z’okuzannya nga omusawo bw’alagidde

• Okuddamu okutandika enkola za bulijjo mpola mpola

• Okwetaba mu nkola z’okuzannya ez’omutima eziteekeddwawo

• Okufuna obuyambi ku mbeera y’obwongo n’enneewulira bwe kiba kyetaagisa

Okuwona oluvannyuma lw’okwekuba mu mutima kwe kugenda mpola mpola era kwetaaga obugumiikiriza n’okufaayo.

Mu bufunze, okwekuba mu mutima kizibu kya bulamu ekikulu nnyo ekisobola okubaako enkwatagana ennyingi ku bulamu bw’omuntu. Okumanya obubonero, ensonga ezikireeta, n’engeri y’okukiziyiza kikulu nnyo. Bwe kiba kibaddewo, okufuna obujjanjabi amangu n’okugoberera ebiragiro by’abasawo bisobola okuyamba nnyo mu kuwona n’okukendeza ku bizibu ebirala ebiyinza okuvaamu. Okukola enkyukakyuka mu nneeyisa y’obulamu kisobola okukendeza ku bubenje bw’okwekuba mu mutima era ne kiyamba mu kukuuma obulamu obulungi obw’omutima.

Kino ekirango kikulu: Ekiwandiiko kino kya kumanya buwandiisi kyokka era tekiteekwa kulowoozebwa nga amagezi ga ddokita. Tusaba obuuze omusawo omukugu ku by’obulamu okusobola okufuna okuluŋŋamizibwa n’obujjanjabi obukwata ku mbeera yo.